Dom pasywny może być odpowiedzią na rosnące koszty ogrzewania i zwiększające się standardy ekologiczne, stąd też bierze się popularność tego typu budownictwa. Wyjaśniamy, na czym polega specyfika domu pasywnego, jakie są jego największe zalety i ile kosztuje jego budowa. Przy okazji sprawdzamy też, jaki jest koszt ubezpieczenia domu pasywnego.
Dom pasywny jest budynkiem energooszczędnym, czyli ekonomicznym w eksploatacji. Minimalizacja utraty ciepła możliwa jest dzięki nowoczesnym i przemyślanym rozwiązaniom architektonicznym oraz technologiom budowlanym. Domy pasywne nie są tanie, ale z każdym rokiem wypracowują spore oszczędności, dzięki czemu koszty ich budowy systematycznie się zwracają. W dobie coraz wyższych rachunków za energię oraz rosnącej świadomości ekologicznej budownictwo pasywne zyskuje na atrakcyjności. Jeśli planujesz inwestycję budowlaną, powinieneś poszerzyć swoją wiedzę na temat domów pasywnych, w czym pomoże ci niniejszy artykuł.
Dom pasywny – co to jest?
Dom pasywny jest budynkiem o minimalnym zapotrzebowaniu na energię cieplną, mówiąc precyzyjniej, jest nie przekraczające 15 kWh/mkw. w skali roku. Możliwe jest to m. in. dzięki pasywnym źródłom ciepła, do których zaliczamy: promienie słoneczne, urządzenia elektryczne, lokatorów oraz ciepło odzyskiwane z wentylacji mechanicznej. Co ciekawe, zapotrzebowanie na energię w domu pasywnym jest nawet ośmiokrotnie mniejsze niż w standardowym budynku mieszkalnym o podobnej powierzchni.
W domach pasywnych często montuje się instalacje fotowoltaiczne, dzięki którym możliwe jest osiągnięcie zeroenergetyczności, co oznacza, że w takim budynku w skali roku zapotrzebowanie na energię grzewczą jest praktycznie zerowe.
Szczegółowe wytyczne dotyczące budowy domów pasywnych ustala Instytut Domów Pasywnych w Darmstadt, co oznacza, że kryterium "pasywności" budynków jest bardzo precyzyjne. Domy pasywne powinny przejść test szczelności, a właściwie dwa testy, jeden przed wykończeniem budynku, a drugi po. Dzięki temu można sprawdzić, gdzie i w jakiej skali z budynku wydostaje się powietrze, czyli w których miejscach następuje utrata ciepła.
Do głównych cech domów pasywnych zaliczamy:
- maksymalnie uproszczoną bryłę budynku – m. in. brak balkonów;
- usytuowanie budynku w taki sposób, żeby maksymalnie wykorzystać naturalną energię słoneczną;
- rozmieszczenie okien głównie na południowej ścianie i zminimalizowanie ich obecnością na ścianie północnej;
- umieszczenie pomieszczeń dziennych, czyli salonu, pokoju dziecięcego czy kuchni od strony południowej, a pomieszczeń gospodarczych od strony północnej
- wysoka izolacja cieplna ścian, dachów okien, fundamentów czy drzwi;
- wykorzystanie tanich w eksploatacji i ekologicznych źródeł energii takich, jak wentylacja mechaniczna z odzyskiwaniem ciepła czy kolektory słoneczne;
- wysokiej jakości instalacja wentylacyjna, która zapewnia komfort mieszkańcom mimo dużej szczelności budynku.
Czym różni się dom pasywny od innych domów?
Z zewnątrz domy pasywne nie są jakoś szczególnie oryginalne czy modernistyczne. Na pierwszy rzut oka przypominają tradycyjne budynki jednorodzinne, z tą drobną różnicą, że ich kształt jest maksymalnie uproszczony. W domach pasywnych ogranicza się występowanie tzw. mostków termicznych, czyli miejsc, w których ciepło mogłoby uciec z budynku. W projektach pomija się więc np. balkony, które mogą ograniczać szczelność.
Jak już zasygnowaliśmy, dom pasywny powinien być tak ustawiony na działce, żeby maksymalnie wykorzystać naturalną energię promieniowania słonecznego. Dlatego też budynki pasywne mają niesymetrycznie rozłożone okna – na południowej ścianie, gdzie znajdują się pomieszczenia dzienne, okien powinno być zdecydowanie więcej, a na ścianie północnej, gdzie dominują pomieszczenia gospodarcze, najczęściej planuje się tylko minimalną liczbę świetlików.
Budynki pasywne od tradycyjnych różnią się też konkretnymi parametrami technicznymi, np.:
- wskaźnik EP dla domu pasywnego nie powinien przekroczyć 15 kWh na mkw., a dla tradycyjnego norma to 70 kWh na mkw.;
- współczynnik przenikania ciepła U dla domu pasywnego to 0,15 W na mkw. K, a norma zwykłego domu to 0,2 W na mkw. K;
- izolacyjność cieplna okien (współczynnik przenikania ciepła) w budynku pasywnym to U równe 0,8 W na mkw. K, podczas gdy standardowa norma to 0,9 W na mkw. K.
Podsumowując, dom pasywny od zwykłego domu jednorodzinnego różni się głównie szczelnością, mniej estetyką. Planując budowę domu pasywnego inwestor podporządkowuje jego architekturę, położenie na działce czy rozmieszczenie pomieszczeń osiągnięciu maksymalnej izolacji, co wyklucza zastosowanie niektórych rozwiązań.
Zalety domów pasywnych
Najważniejszą z zalet domu pasywnego jest, oczywiście, jego szczelność, którą osiąga się łącząc odpowiednie rozwiązania architektoniczno-budowlane oraz dobierając właściwe materiały. Dzięki temu domy pasywne to domy energooszczędne, czyli bardzo tanie w eksploatacji oraz ekologiczne. W tym miejscu warto poświęcić trochę miejsca poszczególnym elementom, które składają się na trakcyjność omawianego rodzaju budownictwa.
Izolacja
Kluczem to zminimalizowania utraty ciepła jest odpowiednia izolacja przegród budowlanych. Dom pasywny potrafi mieć warstwę izolacyjną o grubości dochodzącej do 30 cm, co czyni ją nawet trzykrotnie grubszą od standardowej. Wykonuje się ją np. ze styropianu grafitowego czy wełny mineralnej.
Co ważne, dom energooszczędny musi mieć dobrze izolowane nie tylko przegrody zewnętrzne, ale również strop, dach oraz fundamenty, łącznie z płytą fundamentową. Kluczowe jest wyeliminowanie wspomnianych już mostków termicznych.
Wentylacja
W standardowych budynkach jednorodzinnych stosuje się tradycyjną, czyli grawitacyjną wentylację. Alternatywnym rozwiązaniem jest system nawiewno-wywiewny, dzięki któremu można ograniczyć utratę ciepła o jakieś 70%-90% i właśnie w ten system wyposażony jest dom pasywny.
W chłodnym okresie świeże przefiltrowane powietrze wprowadzane jest do środka za pośrednictwem gruntowego wymiennika, gdzie jest wstępnie podgrzewane. W kolejnym etapie trafia do tzw. rekuperatora, gdzie ogrzewa je powietrze wywiewane na zewnątrz. Raz wypracowana energia cieplna pozostaje więc wewnątrz budynku, a utratę ciepła minimalizują właściwie izolowane kanały wentylacyjne.
Instalacja
Technologie, z których korzysta dany dom pasywny, są w dużej mierze zależne od jego lokalizacji. W naszym klimacie omawiane budynki zazwyczaj posiadają instalacje wspomagające system grzewczy. W tym celu montuje się np. piece akumulacyjne zasilane energią elektryczną, które prąd pobierają tylko nocą, korzystając z tańszej taryfy, a w trakcie dnia oddają ciepło.
Okna
Planując budowę domu pasywnego powinno się zwracać uwagę nie tylko na dobór odpowiedniej jakości okien, ale również na ich rozmieszczenie. Otwory okienne w budownictwie pasywnym muszą spełniać dwie role: z jednej strony minimalizować utratę ciepła, z drugiej zaś maksymalizować korzyści płynące z naturalnego światła słonecznego.
Idealny dom pasywny od strony południowej będzie miał całe przeszklone ściany, a od północy pojedyncze świetliki lub nawet ich całkowity brak.
Jeśli zaś chodzi o same okna, muszą one być niezwykle szczelne o konstrukcji, która uwzględnia potrójne lub nawet poczwórne pakiety szybowe. Powinny też mieć wielokomorowe profile z wypełnieniem termicznym. Ważne jest prawidłowe dobranie uszczelek i tzw. ciepłych ramek dystansowych, ponieważ to właśnie te elementy redukują mostki cieplne na styku
szyb i profili. Dom pasywny może posiadać zarówno okna PCV, jak i okna aluminiowe.
Ogrzewanie
Dom pasywny można ogrzewać na wiele różnych sposobów, a o części z nich zdążyliśmy już wspomnieć. Omawiane budownictwo często korzysta z wentylacji mechanicznej z wysokim odzyskiem ciepła. Stosuje się tutaj również maty cieplne oraz pompy ciepła. Rzecz jasna, dom pasywny może być też wyposażony w instalację fotowoltaiczną lub solarną.
Dodajmy, że nierzadko w domach pasywnych korzysta się też z systemów hybrydowych, w których przykładowo pompa ciepła jest odpowiedzialna za podgrzewanie wody, a maty grzewcze za CO. Łączenie z pozoru konkurencyjnych rozwiązań często przynosi pozytywne efekty.
Jaki jest koszt budowy domu pasywnego?
Koszt budowy domu pasywnego niemal zawsze przekracza koszt postawienia tradycyjnego budynku jednorodzinnego i jest to cena, jaką trzeba zapłacić za ograniczenie późniejszych kosztów eksploatacyjnych, które potrafią być niższe w stosunku do tradycyjnego budownictwa nawet o 80%.
Można się spotkać z różnymi szacunkami, ale ogólnie budowa domu pasywnego może pochłonąć o 8%-50% więcej środków, niż budowa domu opartego na tradycyjnych rozwiązaniach. Oczywiście, w krajach, w których panuje klimat łagodniejszy od naszego, różnice w kosztach są niższe – sięgają od 3% do 8%, jak podaje portal www.muratordom.pl.
Musisz wiedzieć, że obecnie w Polsce funkcjonuje co najmniej kilka różnych programów wspomagających budownictwo proekologiczne, a więc i pasywne. Dzięki nim możliwe jest uzyskanie sporych oszczędności przy budowie domu.
Ile kosztuje ubezpieczenie domu pasywnego?
Ubezpieczenie domu pasywnego odbywa się na identycznych zasadach, jak budynku wybudowanego z użyciem tradycyjnych technologii. Ochroną można objąć jego
mury, elementy stałe, a także, za odpowiednią dopłatą, znajdujące się w nim wyposażenie. Polisa może chronić także liczne zabudowania na posesji oraz niektóre poza nią. W zakresie można uwzględnić zdarzenia losowe (nawet ponad 30 ryzyk), ryzyka kradzieżowe czy dodatki dedykowane lokatorom, jak
Home Assistance czy
OC w życiu prywatnym.
Sprawdziliśmy, jaki jest koszt ubezpieczenie domu pasywnego o powierzchni 120 mkw. i wartości rynkowej 750 000 zł (mury i elementy stałe). W porównywarce zaznaczyliśmy, że budynek posiada instalację fotowoltaiczną oraz pompę ciepła, które jako elementy stałe są chronione już w podstawowym wariancie polisy. W zakresie ochrony uwzględniliśmy tylko pożar i inne podstawowe zdarzenia losowe.
W wariancie od ryzyk nazwanych taka polisa kosztuje od 427 zł do 733 zł, a w wariancie od ryzyk wszystkich (All Risks) od 608 zł do 1070 zł. Wszystkie podane kwoty dotyczą rocznego okresu ubezpieczenia, a poszczególne oferty minimalnie się od siebie różnią, głównie wliczonymi w cenę dodatkami.
Na koszt ubezpieczenia domu pasywnego wpływają te same czynniki, co w przypadku tradycyjnych budynków. Kluczowe są więc wartość rynkowa oraz wybrany zakres ochrony. Jako że budowa domu pasywnego jest droższa od budowy w oparciu o standardowe technologie, co przekłada się na ostateczną wartość nieruchomości, wyższa będzie też składka ubezpieczeniowa – wyjaśnia Ewelina Ratajczak, ekspertka portalu www.ubezpieczeniemieszkania.pl.
Ubezpieczenie domu pasywnego – porównanie ofert
|
Towarzystwo
|
W cenie
|
Roczna składka
|
Ubezpieczenia od ryzyk nazwanych
|
Europa Ubezpieczenia
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia
|
427 zł
|
Benefia
|
Home Assistance, przepięcia
|
517 zł
|
Generali
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia, pakiet medyczny
|
569 zł
|
Link4
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia
|
569 zł
|
Uniqa
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia, pakiet medyczny
|
646 zł
|
TUZ
|
Home Assistance, dewastacja, pakiet medyczny
|
657 zł
|
Wiener
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia
|
733 zł
|
Ubezpieczenia od ryzyk wszystkich (All Risks)
|
Europa Ubezpieczenia
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia, powódź
|
608 zł
|
Benefia
|
Home Assistance, przepięcia, przedmioty szklane
|
699 zł
|
Link4
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia
|
742 zł
|
Wiener
|
Home Assistance, przepięcia
|
966 zł
|
Generali
|
Home Assistance, dewastacja, przepięcia, przedmioty szklane, pakiet medyczny
|
977 zł
|
TUZ
|
Home Assistance, dewastacja, przedmioty szklane, pakiet medyczny
|
1070 zł
|
Tabela 1. Źródło: ubezpieczeniemieszkania.pl (29.10.2024 r.).
Gdzie kupisz najlepsze możliwe ubezpieczenie?
Polisę dla domu, zarówno pasywnego, jak i tradycyjnego, bez problemów kupisz online, np. za pomocą kalkulatora ubezpieczeń, i to przy minimalnych formalnościach. W ten sposób możesz nabyć polisę o wybranym przez siebie zakresie oraz dopasowaną do specyfiki posiadanej nieruchomości. W tym celu musisz wprowadzić do systemu podstawowe dane o swoim domu lub mieszkaniu, a także kilka innych informacji formalno-prawnych. Samodzielnie ustalisz zakres oraz wybierzesz mienie do ubezpieczenia, a po zatwierdzeniu wprowadzonych danych przejdziesz to tabeli z uporządkowanymi ofertami od czołowych towarzystw.
Zaprezentowane w tabeli polisy będziesz mógł porównać ze sobą oraz szczegółowo przeanalizować. Kiedy już zdecydujesz się na konkretne ubezpieczenie, z poziomu porównywarki płynnie przejdziesz do finalizacji transakcji. Polisa może zacząć działać nawet następnego dnia roboczego, ale może też później, jeśli to zaznaczysz w formularzu. Cała procedura zakupu ubezpieczenia domu lub mieszkania zajmie ci dosłownie kilka minut, a dzięki porównaniu większej liczby ofert możesz sporo zaoszczędzić, nawet kilkaset złotych w skali roku.