Wyłączenia, czyli czego nie obejmuje polisa mieszkaniowa?

Zapoznanie się z OWU jest koniecznością. To stamtąd dowiemy się o tym, jakie mamy obowiązki i jakie są wyłączenia, przez które otrzymanie odszkodowania może okazać się niemożliwe. Ponadto, obowiązują nas także karencje (np. przy ubezpieczeniu nieruchomości od powodzi) i limity odpowiedzialności. Te ostatnie to nic innego, jak maksymalna wysokość wypłaconego odszkodowania. Z kolei karencja oznacza czasowy brak odpowiedzialności przez TU, np. 30 dni od momentu zawarcia umowy pollisowej.

Czym są wyłączenia odpowiedzialności?

Wyłączenia odpowiedzialności można zdefiniować jako konkretne i szczegółowo opisane sytuacje, w których towarzystwo ma prawo do odmowy wypłaty odszkodowania. Ich lista podana jest w umowie ubezpieczenia, a także w Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (OWU), czyli oficjalnym dokumencie dołączonym do polisy mieszkaniowej, który jest powszechnie udostępniony do wzglądu – można go pobrać z oficjalnej stronie ubezpieczyciela.

Niektóre wyłączenia są stosowane powszechnie, jak np. rażące niedbalstwo, a niektóre rzadko albo prawie nigdy, np. tylko w jednym towarzystwie. Ich lista jest więc za każdym razem nieco inna.

Wyłączenia odpowiedzialności możemy podzielić na ogólne, czyli odnoszące się do większej liczby zdarzeń ubezpieczeniowych oraz szczegółowe, czyli mające zastosowanie tylko przy jednym konkretnym ryzyku, np. przy OC w życiu prywatnym.

Przykładowe wyłączenia odpowiedzialności w polisie mieszkaniowej

Część wyłączeń odpowiedzialności jest dość oczywista. Przykładowo, nigdy nie uzyskamy odszkodowania, jeśli w naszym mieszkaniu wybuchł pożar spowodowany rozpaleniem grilla w salonie. Są też takie ograniczenia, na które trudno jest wpaść, jeśli wcześniej nie przeczyta się wnikliwie OWU. Na tej liście moglibyśmy umieścić chociażby:

1. Zamieszki, wojna, ataki terrorystyczne, stan wojenny – np. jeśli elewacja naszego domu zostanie zniszczona przez zwykłych wandali, a my posiadamy ochronę przed wandalizmem, uzyskamy odszkodowanie. Rekompensata nie zostanie jednak wypłacona, jeśli szkody powstały w skutek zamieszek ulicznych.

2. Zniszczenia podczas remontu – to, czy szkody powstałe podczas remontu zostaną uznane przez towarzystwo, zależy od skali tego remontu i zapisów w umowie. Mniejsze prace remontowe powinny być respektowane, ale już niekoniecznie burzenie ścian działowych czy wymiana instalacji elektrycznej. Przy większych remontach konieczne jest wykupienie ubezpieczenia dla domu w budowie.

3. Zniszczenie na mieniu firmowym, jeśli powierzchnia, na której prowadzimy działalność przekracza 50% całkowitej powierzchni lokalu.

4. Szkody na określonych rodzajach mienia, np. specyficznych dziełach sztuki, danych w formie cyfrowej, rękopisach, broni palnej.

5. Rażące niedbalstwo – czyli sytuacje, w których ubezpieczony lub domownik nie chce wyrządzić szkody, ale działa na tyle nieodpowiedzialnie, że do tej szkody dochodzi. Przykładowo, pozostawienie otwartych okien dachowych podczas ulewy.

6. Szkody na niektórych zwierzętach – ogólnie zwierzęta traktowane są w polisach mieszkaniowych jako ruchomości domowe i podlegają takiej samej ochronie, jak telewizor czy komoda. Wyłączone z tej ochrony są jednak m. in.: agresywne rasy psów, gatunki egzotyczne, których nie można w Polsce hodować czy też stworzenia dzikie lub półdzikie.

7. Eksplozja powstała w skutek przechowywania lub użytkowania materiałów wybuchowych oraz pirotechniki.

8. Uderzenie pojazdu mechanicznego w dom lub ogrodzenie, jeśli kierował nim jeden z domowników.

9. Upadek drzewa lub gałęzi, który był skutkiem nielegalnej wycinki.

10. Szkody górnicze – za nie odpowiada inny podmiot.

To, czy dane wyłączenie jest mniej czy bardziej oczywiste, jest już kwestią indywidualną. Dlatego też zawsze trzeba wnikliwie przeczytać OWU, a w szczególności dział z wyłączeniami odpowiedzialności.

Jakie wyłączenia odpowiedzialności w polisie mieszkaniowej?

Warto przyjrzeć się bliżej wyłączeniom odpowiedzialności, które często pojawiają się przy kluczowych zdarzeniach ubezpieczeniowych.

Pożar mieszkania

Ubezpieczenie od pożaru dostępne jest w podstawie każdej polisy mieszkaniowej. Są jednak sytuacje, w których za szkody ogniowe towarzystwo może nie wypłacić nam rekompensaty. Stanie się tak wtedy, kiedy:

• konstrukcja lub wykończenie budynku są wadliwe, a wykorzystane przy budowie materiały zbyt podatne na ogień;
• budynek został wykonany wbrew obowiązującym przepisom budowlanym, w tym przepisom przeciwpożarowym;
• nieruchomość nie przeszła wymaganych prawem przeglądów technicznych, m. in. kominiarskiego, instalacji elektrycznej czy grzewczej;
• nastąpiła niewłaściwa eksploatacja paleniska bądź komina – urządzenie było użytkowane wbrew swojemu przeznaczeniu lub wbrew zaleceniom producenta;
• brak niezbędnej konserwacji np. instalacji elektrycznej, co spowodowało spięcie i w konsekwencji doprowadziło do pożaru;
• pożar powstał na obszarze nieruchomości, która była niezamieszkana w dłuższym okresie – towarzystwa wyznaczają różne limity, najczęściej jest to 90 dni liczonych ciągiem;
• ogień został zaprószony celowo przez domownika;
• pożar powstał w skutek rażącego niedbalstwa, np. zapalenia się choinki od znajdującej się w jej pobliżu świecy.

Zalanie mieszkania

Zalanie jest z kolei tym zdarzeniem ubezpieczeniowym, za które towarzystwa najczęściej wypłacają odszkodowania. Czasami znajduje się ono już podstawowym zakresie ochrony, a czasem jest obligatoryjnym rozszerzeniem, które trzeba dodatkowo dokupić. Za szkody spowodowane przez wodę nie uzyskamy rekompensaty w następujących sytuacjach:

• rażące niedbalstwo – np. nieumyślne pozostawienie otwartych drzwi lub okien;
• zły stan techniczny rynien lub dachów wynikły z braku należytej konserwacji lub niedoróbek budowlanych;
• szkody wywołane przez wodę podlegają pod inne ryzyko, np. pod powódź (powódź i zalanie to dwa różne zdarzenia!), zaleganie śniegu czy deszcz nawalny;
• prac remontowych wykonywanych na własną rękę;pęknięcia akwarium o dużej pojemności – w niektórych towarzystwach podlega to pod inne ryzyko, mianowicie stłuczenie przedmiotów szklanych.

Kradzież z włamaniem

Rozróżniamy trzy ryzyka kradzieżowe: kradzież z włamaniem, kradzież zwykłą oraz rabunek. Ostatnie z nich odnosi się do zdarzeń mających miejsce poza ubezpieczoną nieruchomością i przy których doszło do użycia siły. Kradzież z włamaniem definiuje się jako zdarzenie, podczas którego złodziej pozostawił na miejscu zdarzenia wyraźne ślady swojej obecności (np. zbitą szybę czy wyłamane drzwi). Przy kradzieży zwykłej nie ma takiego obowiązku – intruz mógł wejść do mieszkania np. przez otwarte okno. Jeśli więc tak się właśnie stało, a my posiadamy tylko ubezpieczenie od kradzieży z włamaniem, nie uzyskamy odszkodowania.

Przy kradzieży z włamaniem (również przy kradzieży zwykłej i rabunku) towarzystwo nie wypłaci nam też odszkodowania wtedy, jeśli nie zgłosimy tego na policję. Ubezpieczyciel może od nas wymagać potwierdzenia w postaci protokołu z interwencji służb – funkcjonariusze mają obowiązek przedłożyć nam taki dokument.

Rekompensata za skradzione mienie zostanie wstrzymana również jeśli nie posiadany zapisanych w umowie minimalnych zabezpieczeń własnych. Chodzi tutaj np. o określony rodzaj zamków lub ich liczbę.

Z ochrony wyłączone mogę być też konkretne rodzaje mienia lub przedmioty przechowywane w nieodpowiednich warunkach np.:

• przedmioty zabytkowe i dzieła sztuki;
• papiery wartościowe;
• karty płatnicze, kredytowe i debetowe;
• srebro, złoto i platyna;
• biżuteria;
• pieniądze i inne środki płatnicze;
• dokumenty i rękopisy;
• dane w formie cyfrowej;
• mienie ruchome pozostawione na balkonach i tarasach;
• przedmioty pożyczone lub należące do gości;
• majątek, który posiadamy nielegalnie, np. broń.

Dewastacja i wandalizm

Wandalizm i dewastacja czasami są dostępne w podstawowym wariancie polisy, jednak nie zawsze. Podobnie jest z graffiti, które dodatkowo może być tożsame z wandalizmem – informacje o tym znajdziemy w OWU, konkretnie w dziale z definicjami. Niestety, nie zawsze towarzystwo wypłaci nam szkody za akty wandalizmu. Takie ryzyko pojawia się chociażby w sytuacjach, gdy:

• stłuczona została szyba o wartości artystycznej;
• nastąpiło tylko poplamienie, zadrapanie powierzchni lub odbarwienie;
• szkód dokonali domownicy;
• akt wandalizmu miał miejsce w nieruchomości niezamieszkanej w długim okresie, np. przez 90 dni;
• szkody powstały w skutek wojny lub zamieszek.

Stłuczenie przedmiotów szklanych

Stłuczenie przedmiotów szklanych prawie zawsze jest dodatkowym ryzykiem, które trzeba dokupić do polisy. Chroni ono m. in. akwaria, terraria, szyby okienne, przeszklone drzwi, płyty indukcyjne, panele fotowoltaiczne, ogniwa solarne czy kabiny prysznicowe. Z ochrony wyłączone są często następujące zdarzenia:

• produkt ze szkła był wadliwy (odpowiedzialność spada na producenta lub sprzedawcę);
• zniszczenia powstałe w trakcie montażu lub transportu;
• stłuczenia podczas remontu;
• poplamienia, zarysowania lub odpryśnięcia kawałków powierzchni szyby;
• szkody dotyczące ram lub opraw szyby;
• szkody wynikłe z naturalnego zużycia;
• zniszczenia powstałe w skutek nieprawidłowego montażu.

OC w życiu prywatnym

Przypomnijmy, że OC w życiu prywatnym chroni nas przed szkodami powstałymi na mieniu lub zdrowiu osób trzecich, które powstały podczas naszego życia prywatnego i które były przypadkowe. Z tej puli nie uzyskamy więc rekompensaty m. in. za:

• celowe działanie i rażące niedbalstwo;
• szkody powstałe podczas wykonywania czynności służbowych;
• udział w profesjonalnych zawodach sportowych;
• zniszczenia na naszym własnym mieniu;
• działanie pod wpływem używek;
• posiadanie lub użytkowanie pojazdów mechanicznych (tutaj ochronę zapewniają polisy komunikacyjne);
• oszustwa i nadużycia, jako że są to celowe działania;
• przeniesienie chorób, również przez zwierzęta domowe;
• brak wymaganych przeglądów technicznych, niewłaściwe podłączenie i użytkowanie urządzeń – np. w przypadku zalania sąsiada lub części wspólnej budynku.

Assistance domowe

Home Assistance to nie tyle ubezpieczenie, co pakiet usług, które towarzystwo zobowiązuje się świadczyć na rzecz ubezpieczonego w określonych granicach i limitach. To, jakie usługi znajdą się w pakiecie, zależy od indywidualnej oferty towarzystwa i często również od wariantu Assistance, jaki wybierzemy – są tańsze i droższe, bardziej rozbudowane opcje.

Sprawdziliśmy na przykładzie polisy Link4 Dom, jakie ograniczenia towarzystwo może wprowadzić w pakiecie Home Assistance – przedstawiamy je w poniższe tabeli.

Na podstawie OWU Link4 Dom.

Co oprócz wyłączeń odpowiedzialności w polisie mieszkaniowej?

Oprócz wyłączeń odpowiedzialności w polisach mieszkaniowych znajdziemy również karencje oraz limity odpowiedzialności.

Karencje są stosowane powszechnie, jednak tylko przy wybranych zdarzeniach, najczęściej przy powodzi. Są to czasowe wyłączenia odpowiedzialności, np. na czas 14 lub 30 dni od dnia podpisania umowy. Karencje najczęściej są znoszone w momencie przedłużenia umowy z tym samym towarzystwem.

Limity odpowiedzialności mogą dotyczyć:

• kwot – np. do 5000 zł za rabunek rzeczy osobistych;
• liczby – np. 3 interwencje specjalisty w ramach Home Assistance;
• minimalnej szkody – np. towarzystwo uznaje tylko szkody powyżej 100 zł;
• przestrzeni – np. OC w życiu prywatnym, w zależności od wybranego wariantu, może chronić nas: tylko w Polsce, w Europie, na obszarze UE, na całym świecie lub na całym świecie z wyłączeniem pojedynczych krajów.

Limity i karencje, podobnie jak wyłączenia odpowiedzialności, są różne w różnych towarzystwach. Na szczęście je także szczegółowo opisuje się w OWU.

Jak uniknąć wyłączeń odpowiedzialności?

Przede wszystkim, ubezpieczony powinien dokładnie wiedzieć, jakie sytuacje są wyłączone z ochrony, a taką wiedzę uzyska się poprzez wnikliwą lekturę OWU. Standardowo powinniśmy też dbać o wszystkie przeglądy techniczne, konserwacje i prawidłowe podłączanie urządzeń. Do uzyskania odszkodowania niezbędne jest też regularne opłacanie składki ubezpieczeniowej oraz wypełnianie pozostałych obowiązków wynikających z posiadania polisy – listę obowiązków ubezpieczonego znajdziemy w OWU.

Zalecana jest także ostrożność, czyli unikanie sytuacji, które można zaliczyć do rażąco niedbałych, a także właściwe podstępowanie po szkodzie, czyli zgłoszenie jej w terminie czy załączenie wymaganej dokumentacji. Kluczową kwestią jest również precyzyjne wycenienie poszczególnych rodzajów mienia, czyli zadeklarowanie realnych sum ubezpieczenia – w innym wypadku możemy otrzymać zbyt niską rekompensatę albo po prostu przepłacimy za polisę. Rzecz jasna, sumy ubezpieczenia ustala się przy zawarciu umowy.

Co zrobić, żeby dostać odszkodowanie z polisy mieszkaniowej?

Uzyskanie odszkodowania z polisy mieszkaniowej, i to odszkodowania o właściwej wielkości, powinno się udać, jeśli będziemy stosować się do kilku kluczowych zasad:

1. Wybierz szeroki zakres ochrony – przygotowanie się na niemal każdą sytuację jest możliwe tylko przy wykupieniu większej liczby dodatkowych ryzyk.

2. Wybierz wariant All Risks – wówczas uzyskasz ochronę także przed zdarzeniami, których nie da się na daną chwilę przewiedzieć.

3. Ubezpiecz cały majątek – uwzględnij w polisie nie tylko mury i elementy stałe, ale też ruchomości i ewentualnie inne przedmioty czy budynki, np. mienie specjalne czy zabudowania na posesji.

4. Właściwie wyceń mienie i stwórz jego listę – spisz wszystkie przedmioty, które przechowujesz w domu, zsumuj ich wartość oraz zbieraj dowody na to, że posiadasz te przedmioty (faktury, paragony, zdjęcia).

5. Wnikliwie przeczytaj OWU – o tym warto wspominać na każdym kroku.

6. Zadbaj o mienie – wykonuj regularne przeglądu i konserwację, przechowuj przedmioty w odpowiednich miejscach i korzystaj z nich w należyty sposób.

7. Zachowaj spokój po szkodzie – najpierw zapobiegnij rozprzestrzenianiu się jej, potem zawiadom odpowiednie służby i towarzystwo, udokumentuj szkodę i nie przekrocz wyznaczonych przez towarzystwo terminów.

Dodajmy, że zakup polisy warto poprzedzić porównaniem większej liczby ofert, czy to pod kątem zakresu ochrony i wyłączeń odpowiedzialności, czy też po prostu ceny.

Gdzie kupię ubezpieczenie domu i mieszkania?

Ubezpieczenie mieszkania najprościej kupić online, np. za pomocą kalkulatora ubezpieczeń. W ten sposób zaoszczędzimy nie tylko pieniądze, ale i czas, w dosłownie w kilka minut zestawiając ze sobą oferty takich towarzystw, jak: Proama, Generali, Link4, Wiener, Benefia, Europa, Inter Polska, mtu24.pl, Nationale-Nederlanden i Allianz.

Kalkulator ubezpieczeń działa w bardzo prosty sposób, a żeby ubezpieczyć za jego pośrednictwem dom lub mieszkanie wystarczy:

1. Uzupełnić formularz o: rodzaj nieruchomości, jej metraż, rok budowy, adres, itp.

2. Wskazać formę własności, swój wiek, liczbę szkód z minionych lat oraz datę, w której polisa ma wejść w życie.

3. Zaznaczyć mienie, które chcemy ubezpieczyć.

4. Dobrać ryzyka do podstawowego wariantu polisy (powódź, kradzież z włamaniem, stłuczenie przedmiotów szklanych, OC w życiu prywatnym).

5. Podać sumy ubezpieczenia dla murów, elementów stałych oraz ruchomości domowych.

6. Podać zabezpieczenia własne, jakie posiadamy, jeśli zakres ma uwzględniać również kradzież z włamaniem.

7. Wpisać maila, jeśli chcemy zapisać na nim kalkulację i wrócić do niej później.

8. Zatwierdzić dane i przejść do analizy umieszczonych w przejrzystej tabeli ofert.

9. Wybrać jedną polisę, podać dane osobowe potrzebne do finalizacji transakcji, a także preferowaną formę płatności (BLIK, przelew online, PayPo, karta płatnicza debetowa lub kredytowa, Google Pay).

10. Opłacić składkę lub jej wymaganą część – ubezpieczenie wejdzie w życie po zaksięgowaniu płatności lub później, jeśli wpisaliśmy późniejszą datę, w której ma się to stać.